Οι Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) περιλαμβάνουν κατά κύριο λόγο την ψυχογενή ανορεξία, την ψυχογενή βουλιμία και τη διαταραχή της επεισοδιακής υπερφαγίας. Πέρα από τα επιμέρους συμπτώματα που χαρακτηρίζουν ειδικότερα κάθε μία από αυτές τις διαταραχές, κοινός πυρήνας και των τριών είναι η έντονη δυσφορία και η διαταραγμένη σχέση του πάσχοντα με την εικόνα του σώματος του, όπως αυτή εκτιμάται σε συνάρτηση με το σωματικό του βάρος.

Έτσι, μια βασική και καθημερινή ανθρώπινη ανάγκη και απόλαυση, η λήψη της τροφής, βιώνεται από τους ασθενείς με ΔΠΤ ως κάτι δυνητικά «κακό» και «απειλητικό» για την εικόνα τους, και για τον λόγο αυτόν, προσπαθούν να ελέγξουν την πρόσληψη της τροφής με όλους τους δυνατούς και ακραίους τρόπους (αφαγία, καθαρτικές συμπεριφορές, εξαντλητική γυμναστική κτλ), πλήττοντας έτσι την ίδια τη σωματική τους υγεία. 

Η γένεση και η εκδήλωση μιας διαταραχής πρόσληψης τροφής καθορίζεται από μια πληθώρα παραγόντων, βιολογικών, κοινωνικών και ψυχολογικών.

Το γεγονός ότι η ψυχογενής ανορεξία χαρακτηριζόταν παλαιότερα ως «νόσος του Δυτικού Κόσμου», καθώς διαχρονικά πλήττει κυρίως γυναίκες στον Δυτικό Κόσμο, αναδεικνύει την ψυχοπαθολογική συσχέτιση των διαταραχών πρόσληψης τροφής με τα κοινωνικά πρότυπα, έτσι όπως αυτά διαμορφώθηκαν πρωτίστως στον Δυτικό Κόσμο, μετά από τον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τα τελευταία χρόνια η έρευνα γύρω από τους βιολογικούς παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση των διαταραχών πρόσληψης τροφής (νευροδιαβιβαστές , κληρονομικότητα), αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, βοηθώντας τους ειδικούς να έχουν μια πληρέστερη εικόνα των μηχανισμών γένεσης των διαταραχών.

Οι αναφερόμενοι ψυχολογικοί παράγοντες, πάνω στους οποίους οικοδομείται η ψυχοπαθολογία των διαταραχών πρόσληψης τροφής, αφορούν σε γενικές γραμμές είτε στην ατομική ψυχολογία (χαρακτηριστικά προσωπικότητας, τρόπος διασύνδεσης με τον εαυτό και τους άλλους κτλ), είτε σε οικογενειακά βιώματα, είτε σε διάφορα σημαντικά γεγονότα ζωής (απώλειες, τραυματικά γεγονότα κτλ). Οι ψυχολογικοί παράγοντες είναι οι καλύτερα μελετημένοι παράγοντες, εδώ και πολλές δεκαετίες. Η κατανόηση και η επεξεργασία τους, μέσα από τη διαδικασία της θεραπείας, είναι το βασικότερο μέσο, ώστε να γίνει εφικτός ο έλεγχος των συμπτωμάτων.  

Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής εκδηλώνονται συνήθως για πρώτη φορά στην εφηβική ηλικία ή στην νεαρή ενήλικη ζωή (μεταξύ 15-25χρ). Αυτό δεν αποκλείει ασφαλώς την πιθανότητα να εκδηλωθούν είτε στην παιδική ηλικία, είτε σε μια πιο ώριμη φάση της ζωής.

Η κυριαρχία του γυναικείου φύλου είναι σαφής, με χαρακτηριστική αναλογία φύλου 9:1 (γυναίκες προς άντρες) στην ανορεξία, και 7:3 (γυναίκες προς άντρες) στη βουλιμία. Τα νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα, ωστόσο, καταδεικνύουν αυξητικές τάσεις του ποσοστού των ανδρών που πάσχουν από διαταραχές πρόσληψης τροφής, ενώ ειδικά για τη διαταραχή της επεισοδιακής υπερφαγίας υπάρχουν έρευνες που ανεβάζουν το ποσοστό των αντρών στο 35% του συνόλου των πασχόντων από αυτή τη διαταραχή.

Σύμφωνα με τα νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα, οι διαταραχές πρόσληψης τροφής θεωρούνται πλέον συχνές διαταραχές και αρχίζουν να αποτελούν ένα διογκούμενο πρόβλημα για τη δημόσια υγεία και τα δημόσια συστήματα υγείας. Κάποιες πρόσφατες μάλιστα έρευνες αναφέρουν πως το ποσοστό του επιπολασμού των διατροφικών διαταραχών (μαζί και με τις άτυπες μορφές τους), σε μια δεδομένη στιγμή, ανέρχεται στο 17% του γενικού πληθυσμού (M. Galmiche et al, 2019).

Η αναγνώριση των διατροφικών συμπτωμάτων δυσκολεύει τόσο τους ίδιους τους πάσχοντες, λόγω της φύσης της συγκεκριμένης ψυχοπαθολογίας και του αισθήματος ντροπής που τους συνοδεύει, όσο και τις οικογένειες και το οικείο τους περιβάλλον, καθώς η αποδοχή ενός προβλήματος με ψυχολογικά αίτια συναντά ακόμα πολλά και μερικές φορές δυσχερή εμπόδια. Έτσι, πολλοί πάσχοντες από διατροφικές διαταραχές είτε δεν απευθύνονται ποτέ σε κάποιον ειδικό για το πρόβλημά τους, είτε καθυστερούν πολύ, μέχρι να απευθυνθούν για την κατάλληλη ιατρική βοήθεια.

Η αναγνώριση λοιπόν του προβλήματος, καθώς και η σταθερή και υποστηρικτική παρότρυνση προς τον πάσχοντα να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας (ψυχίατρο ή εξειδικευμένο ψυχολόγο), αποτελούν ήδη τα πρώτα και σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης μιας διαταραχής πρόσληψης τροφής.

Είναι συχνή η ανησυχία των πασχόντων και των οικογενειών τους σχετικά με την πρόγνωση της διαταραχής τους, καθώς οι διαταραχές πρόσληψης τροφής κατατάσσονται πράγματι στις χρόνιες ψυχιατρικές παθήσεις, με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης υποτροπών, ενώ η ψυχογενής ανορεξία συγκαταλέγεται στις ψυχιατρικές παθήσεις με την μεγαλύτερη θνητότητα, λόγω κυρίως των σωματικών επιπλοκών. Ωστόσο, σύμφωνα με τα δεδομένα που προκύπτουν από πολλές έρευνες, η μεγάλη πλειοψηφία των πασχόντων που απευθύνονται για θεραπεία εμφανίζει  πολύ καλά αποτελέσματα, που φτάνουν έως και την πλήρη ίαση.

Θα είχε σημασία να τονιστεί πως ο σημαντικότερος ίσως παράγοντας που συντελεί στην αποτελεσματικότητα της θεραπείας είναι η κινητοποίηση του ίδιου του πάσχοντα και η διαμόρφωση ενός προσωπικού αιτήματος σε σχέση με τη θεραπεία του, πράγμα που αρκετά συχνά δεν είναι αυτονόητο εξαρχής.

Η εξειδικευμένη γνώση και η εμπειρία του ειδικών που θα αναλάβουν τη θεραπεία διευκολύνει την κατανόηση των συμπτωμάτων και μπορεί να δημιουργήσει εξαρχής τις προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση μιας θεραπευτικής σχέσης εμπιστοσύνης, που αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα για μια αποτελεσματική θεραπεία.

Είναι χαρακτηριστικό πως, παρ’ ότι ο όρος «ψυχογενής ανορεξία» εμπεριέχει την λέξη ανορεξία, οι πάσχοντες από ψυχογενή ανορεξία δεν εμφανίζουν απώλεια όρεξης, αλλά εκούσιο περιορισμό της πρόσληψης τροφής, προκειμένου να χάσουν βάρος. Ο βασικός λόγος για αυτήν τη στάση τους απέναντι στην τροφή είναι η δυσφορία που νιώθουν για το σώμα τους, την οποία πολύ συχνά εκφράζουν και στο περιβάλλον τους με διάφορους, ευθείς ή πιο πλάγιους, τρόπους.

Προκειμένου να επιτύχουν την απώλεια του βάρους, οι πάσχοντες από ψυχογενή ανορεξία καταφεύγουν, πέρα από τον σημαντικό περιορισμό της τροφής, και σε άλλες μεθόδους, όπως η εξαντλητική γυμναστική ή οι διάφορες καθαρτικές συμπεριφορές (λήψη καθαρτικών και διουρητικών σκευασμάτων, ή πρόκληση εμετών).

Ένα από τα πιο βασανιστικά συμπτώματα που αναφέρουν οι πάσχοντες είναι το γεγονός πως η σκέψη του φαγητού και της απώλειας του βάρους κυριαρχεί τόσο πολύ στο μυαλό τους, που δεν αφήνει χώρο για τίποτα άλλο.

Τέλος, καθώς η ψυχογενής ανορεξία συνοδεύεται συχνά από καταθλιπτικά και αγχώδη συμπτώματα, οι πάσχοντες μπορεί να αναφέρουν πεσμένη διάθεση, να παραμένουν κοινωνικά απομονωμένοι ή να εμφανίζουν διάφορες ιεροτελεστίες (που συνήθως αφορούν στο φαγητό, αλλά όχι μόνο σε αυτό).

Σύμφωνα με την κλινική νοσογραφία, περιγράφεται η διάκριση ανάμεσα στην ψυχογενή ανορεξία περιοριστικού τύπου και την ψυχογενή ανορεξία καθαρτικού τύπου, με κυριότερη διαφορά ανάμεσα στις δυο αυτές μορφές την ύπαρξη βουλιμικών επεισοδίων στη δεύτερη περίπτωση.

Μια άλλη διάκριση αφορά στη βαρύτητα της ψυχογενούς ανορεξίας, ως προς την οποία, με βασικό κριτήριο τον δείκτη μάζας σώματος, ορίζονται τέσσερις βαθμίδες: ήπια, μέτρια, σοβαρή, πολύ σοβαρή. Βεβαίως, η βαρύτητα της διαταραχής συνεκτιμάται στη βάση και άλλων παραμέτρων, όπως πχ η πιθανή συννόσηση και με άλλες ψυχιατρικές παθήσεις, δηλαδή εξαρτάται από τη γενικότερη ψυχοπαθολογική εικόνα του πάσχοντα.

Ο σοβαρότερος κίνδυνος που αντιμετωπίζουν οι ανορεκτικοί ασθενείς συνδέεται με τις ενδεχόμενες σωματικές επιπλοκές, που σχετίζονται κατά κύριο λόγο με την απώλεια του βάρους, και μπορούν, ανάλογα με τη βαρύτητα της διαταραχής, τον βαθμό της απώλειας του βάρους και την χρονιότητα, να φτάσουν να εμπλέκουν σχεδόν όλα τα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού. Αν και οι σωματικές επιπλοκές δεν εμφανίζονται σε βαθμό ανησυχητικό σε όλες τις περιπτώσεις, συνιστούν πάντοτε μια από τις πιο έντονες ανησυχίες που βιώνονται και εκφράζονται από το περιβάλλον του πάσχοντα.

Η απουσία της εμμήνου ρύσης, που αποτελούσε παλαιότερα ένα από τα βασικά διαγνωστικά κριτήρια της ψυχογενούς ανορεξίας, παραμένει ένα από τα συνηθέστερα σωματικά συμπτώματα, μέσω του οποίου γίνεται αντιληπτή η σημαντική απώλεια του βάρους. Από τις πιο ανησυχητικές σωματικές επιπλοκές είναι οι επιπτώσεις της ανορεξίας στη νεφρική λειτουργία, που παρατηρούνται ωστόσο αρκετά σπάνια, όπως επίσης και στην καρδιακή λειτουργία και τον καρδιακό ρυθμό (σοβαρή βραδυκαρδία, αρρυθμίες).

Θα είχε σημασία να υπογραμμιστεί πως οι σωματικές επιπλοκές που εμφανίζονται ως συνέπεια της ψυχογενούς ανορεξίας είναι στην πλειοψηφία τους αναστρέψιμες με τη βελτίωση του σωματικού βάρους. Η φροντίδα της σωματικής υγείας είναι η απαραίτητη βάση και η προϋπόθεση, για να λειτουργήσει το σύνολο της θεραπείας. Έτσι, στο μέτρο που ο πάσχων έχει μια (εξειδικευμένη) ψυχιατρική και ψυχοθεραπευτική παρακολούθηση, νιώθει και είναι πράγματι κατά τεκμήριο πιο ασφαλής και ως προς τη σωματική του υγεία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, έχει μεγάλη σημασία το οικογενειακό περιβάλλον να δείξει εμπιστοσύνη στην προσπάθεια που καταβάλλεται από τον πάσχοντα, και που πάντοτε απαιτεί χρόνο για να αρχίσει να αποδίδει πιο απτούς και ορατούς καρπούς. Αυτή η στάση από το περιβάλλον του πάσχοντα μπορεί να είναι καθοριστικής σπουδαιότητας, καθώς ένας άλλος, επίσης σοβαρός, κίνδυνος που ελλοχεύει είναι η πρόωρη διακοπή της θεραπείας, φαινόμενο αρκετά συχνό στους πάσχοντες από ψυχογενή ανορεξία.

Η παραπομπή στον διαιτολόγο-διατροφολόγο από τον ψυχοθεραπευτή δεν είναι απλή υπόθεση, γιατί αναδύει αμφιθυμία και φέρνει τον ανορεκτικό ασθενή πιο κοντά στο σύμπτωμα.

Στη φάση της διάγνωσης, ο πρωταρχικός στόχος του διαιτολόγου είναι να αποκτήσει σχέση εμπιστοσύνης με τον ασθενή και να τον βοηθήσει να αλλάξει τη στάση και τη θεώρησή του σχετικά με τη τροφή. Ο διαιτολόγος λοιπόν, τοποθετείται ως μέλος μιας διεπιστημονικής ομάδας που έχει ως στόχο την επανεκπαίδευση του ασθενούς σχετικά με τη φυσιολογική και υγιή σίτιση. Προτεραιότητα αρχικά είναι η βιοχημική ισορροπία με την αποκατάσταση σταδιακά των διατροφικών ελλείψεων ως αποτέλεσμα του υποσιτισμού, ώστε ο ασθενής να καταφέρει να λειτουργήσει αποτελεσματικά στη ψυχοθεραπεία.

Η αποκατάσταση των διαστρεβλωμένων απόψεων σχετικά με τα θρεπτικά συστατικά μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα, αργή διαδικασία και με υποτροπές. Οι ασθενείς συνηθίζουν να στιγματίζουν τροφές ως κακές, παχυντικές ή απαγορευμένες, οπότε η εκπαίδευση είναι σημαντική για το ρόλο των τροφών στη λειτουργία του σώματος, καθώς και για την ίδια τη σύσταση του οργανισμού και το ενεργειακό ισοζύγιο. Το εργαλείο του ημερολογίου καταγραφής διατροφής και συναισθημάτων βοηθάει στο να διακρίνεται με τον απαιτούμενο ρυθμό η «στομαχική – σωματική» από τη «στοματική – συναισθηματική» πείνα. Κάθε περιστατικό είναι μοναδικό και η διατροφική συμβουλευτική ακολουθεί το ρυθμό και τη πορεία της συνολικής ψυχολογικής θεραπείας.

Τα βασικά σημεία συνοψίζονται σχηματικά και επιγραμματικά ως εξής:

• Το πιο αποτελεσματικό θεραπευτικό μέσο για την αντιμετώπιση της ψυχογενούς ανορεξίας είναι η ψυχοθεραπεία.
• Η ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή προτείνεται κατά βάση στις περιπτώσεις όπου συνυπάρχει και κάποια άλλη ψυχιατρική διαταραχή (συνήθως κάποια αγχώδης ή καταθλιπτική διαταραχή).
• Σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η τακτική κλινική παρακολούθηση του πάσχοντα από κάποιον παθολόγο ή παιδίατρο.
• Η διατροφολογική παρακολούθηση δεν αποτελεί τον βασικό πυρήνα της θεραπείας και ως εκ τούτου δεν συνιστάται σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις, μπορεί όμως να καταστεί πολύ βοηθητική, κυρίως όταν ξεκινήσει στον κατάλληλο χρόνο και εφόσον έχει κατανοήσει ο πάσχων, (που συνήθως κυριαρχείται από τον φόβο πως ο διατροφολόγος στοχεύει απλώς να τον «παχύνει»), το τι προσδοκούμε από αυτήν.
• Η εξειδικεύμενη γνώση και η κλινική εμπειρία των ειδικών που αναλαμβάνουν τη θεραπεία είναι χρήσιμες για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της ανορεξίας.
• Κάποιοι ασθενείς με ανορεξία θα χρειαστεί να νοσηλευτούν, σε κάποια ψυχιατρική μονάδα. Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε πως η νοσηλεία καθίσταται σαφώς πιο αποτελεσματική όταν γίνεται εκουσίως και έχει προετοιμαστεί με οργανωμένο τρόπο.

Συμβαίνει αρκετά συχνά η πρόοδος μιας θεραπείας να κρίνεται, από το οικογενειακό συνήθως περιβάλλον του πάσχοντα, με βασικό ή και μοναδικό κριτήριο την αύξηση του σωματικού βάρους. Στις περιπτώσεις αυτές, «απαιτείται» (ρητώς ή υπογείως) από τον πάσχοντα να προχωρήσει γρήγορα και να αποκαταστήσει άμεσα το σωματικό βάρος του. Ωστόσο, η άμεση αποκατάσταση του σωματικού βάρους δεν αποτελεί ούτε το αποκλειστικό ούτε και το πιο αξιόπιστο κριτήριο της προόδου, ειδικά στα αρχικά στάδια της θεραπείας. Η θεραπεία της ψυχογενούς ανορεξίας χαρακτηρίζεται από μεγάλες αντιστάσεις και επομένως δεν είναι ποτέ μια ευθύγραμμη και ομαλή πορεία, για αυτό και χρειάζεται να της δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος και η εμπιστοσύνη, ώστε να μπορέσει να ανακουφίσει τους πάσχοντες από τα συμπτώματά τους, αυθεντικά και μακροπρόθεσμα. 

Το βασικό χαρακτηριστικό της ψυχογενούς βουλιμίας είναι τα υπερφαγικά επεισόδια, τα οποία εναλλάσσονται με αντισταθμιστικές συμπεριφορές, που έχουν σαν στόχο να αντιστρέψουν τις επιπτώσεις της υπερβολικής κατανάλωσης τροφής. Έτσι, οι ασθενείς με συμπτώματα βουλιμίας διατηρούν συνήθως φυσιολογικό βάρος. Η ποσότητα του φαγητού που καταναλώνεται είναι εξαιρετικά μεγάλη και συνοδεύεται από την αίσθηση απώλειας ελέγχου. Τα βουλιμικά επεισόδια συχνά προετοιμάζονται με την επίσκεψη σε κατάστημα τροφίμων.  Η υπερφαγία ακολουθείται από αυτοπροκαλούμενους εμετούς, κατάχρηση καθαρτικών ή διουρητικών, υπερβολική άσκηση ή αποχή από το φαγητό. Το άτομο βιώνει μια έντονη αίσθηση μειονεκτικότητας και αποτυχίας, καθώς και ενοχές. Σε πολλές περιπτώσεις  μπορεί να πυροδοτηθούν και άλλα συναισθήματα ή τραύματα από το παρελθόν του ατόμου, με αποτέλεσμα τα συμπτώματα να έχουν το ρόλο της διαχείρισης ή εκτόνωσης της έντασης. Με άλλα λόγια, ενώ αναφέρεται ότι το άτομο με βουλιμία φοβάται το πάχος, συχνά εντοπίζονται προβλήματα στη σχέση με τον εαυτό και τους άλλους, τα οποία συνδέονται με τα συμπτώματα της βουλιμίας.   

Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αρκετά δύσκολο  να μιλήσει κανείς για τα βουλιμικά του/της επεισόδια και γίνεται προσπάθεια απόκρυψης. Η έντονη μειονεκτικότητα που ακολουθεί την υπερφαγία και τις αντισταθμιστικές συμπεριφορές δημιουργούν αίσθημα ντροπής. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η θεραπευτική σχέση που αναπτύσσεται με κάποιον εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να δημιουργήσει τον κατάλληλο ΄χώρο΄, ώστε αυτά τα εμπόδια να αντιμετωπιστούν.

Παρόλο που η ανορεξία είναι συνδεδεμένη σχεδόν αποκλειστικά με τον έντονο περιορισμό της τροφής, αρκετά συχνά συνυπάρχουν και τυπικά βουλιμικά επεισόδια, και τότε κάνουμε λόγο για ανορεξία καθαρτικού τύπου.

Από την άλλη, υπάρχει και το ενδεχόμενο τα βουλιμικά επεισόδια που αναφέρονται από τους ανορεκτικούς ασθενείς να είναι υποκειμενικά. Στην περίπτωση αυτή το άτομο έχει την αίσθηση ότι έχει καταναλώσει υπερβολικά μεγάλη ποσότητα φαγητού και μπορεί, όπως και στην περίπτωση της βουλιμίας, να επιδιώξει το έλεγχο του βάρους με αντισταθμιστικές συμπεριφορές.  Ενώ λοιπόν πιστεύει ότι έχει καταναλώσει μια μεγάλη ποσότητα, στην πραγματικότητα έχει φάει μικρή ποσότητα φαγητού.

Όπως συμβαίνει στην ψυχογενή ανορεξία, έτσι και στην ψυχογενή βουλιμία, κάποιες από τις πιθανές σωματικές επιπλοκές, όπως είναι κατά κύριο λόγο η εμφάνιση ηλεκτρολυτικών διαταραχών (υποκαλιαιμία) και η συνεπακόλουθη πιθανότητα εμφάνισης διαταραχών του καρδιακού ρυθμού, μπορούν να καταστούν ανησυχητικές, ιδιαιτέρως εάν δεν υπάρχει ιατρική κάλυψη και φροντίδα.

Ανησυχητική είναι και η χρονιότητα της κατάστασης, που μπορεί να δημιουργηθεί από τη συσσώρευση φαύλων κύκλων υπερφαγίας και αντισταθμιστικών συμπεριφορών.  Η μακροχρόνια διατήρηση των συμπτωμάτων της βουλιμίας διαιωνίζει και όλες τις δυσκολίες που έχει το άτομο στη σχέση με τον εαυτό και τους άλλους. Έτσι τα τραύματα από το παρελθόν, όταν υπάρχουν, δεν επουλώνονται. Η αναζήτηση βοήθειας είναι το πρώτο βήμα, ώστε να  ξεκινήσει η σταδιακή αποκατάσταση των συμπτωμάτων, καθώς και η επούλωση των τραυμάτων.

Η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας χαρακτηρίζεται, όπως και η βουλιμία, από τα επεισόδια υπερφαγίας. Κατά τη διάρκεια ενός τέτοιου επεισοδίου, το άτομο καταναλώνει πολύ μεγάλες ποσότητες φαγητού, έχοντας την αίσθηση απώλειας του ελέγχου. Το συναίσθημα που περιγράφεται είναι ότι το άτομο δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει ή δεν μπορεί να ελέγξει την ποσότητα του φαγητού. Σε αντίθεση με τη βουλιμία, το άτομο δεν καταφεύγει σε αντισταθμιστικές συμπεριφορές και έτσι υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσει αυξημένο σωματικό βάρος.

Σε κάποιες επιδημιολογικές μελέτες, η διαταραχή της επεισοδιακής υπερφαγίας αναφέρεται ως η συχνότερη διαταραχή μεταξύ των διαταραχών πρόσληψης τροφής. Εκδηλώνεται για πρώτη φορά σε κάπως μεγαλύτερες ηλικίες σε σχέση με την ψυχογενή ανορεξία και την ψυχογενή βουλιμία, ενώ εμφανίζεται αρκετά συχνά και στους άντρες.

Η παχυσαρκία είναι μία παθολογική κατάσταση πολυπαραγοντικής αιτιολογίας, η οποία μπορεί να σχετίζεται με διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά, γενετικές, υποθαλαμικές και ενδοκρινικές ασθένειες.

Παράλληλα, η παχυσαρκία και τα επακόλουθά της, όπως υπέρταση, υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, καρδιακές παθήσεις και διαβήτης, μπορούν να αποτελέσουν συνέπειες της διαταραχής επεισοδιακής υπερφαγίας.

Συνοπτικά και σχηματικά θα μπορούσαμε να πούμε πως : αρκετοί ασθενείς με διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας είναι παχύσαρκοι, αλλά στην πλειοψηφία τους τα παχύσαρκα άτομα δεν πάσχουν από διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας (που είναι μία ψυχιατρική πάθηση).

Πολύ συχνά ασθενείς με ΔΕΥ απευθύνονται σε ειδικούς για το αυξημένο σωματικό βάρος και όχι για την ψυχική πάθηση. Είναι σημαντικό ο διατροφολόγος να έχει κατάρτιση και εμπειρία, ώστε να μπορεί να διακρίνει τη διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά και να παραπέμψει στον ειδικό ψυχικής υγείας για περαιτέρω διερεύνηση και διάγνωση.

Οι πάσχοντες από Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής υποφέρουν καθημερινά από τις ανησυχίες γύρω από το φαγητό, από τον φόβο αύξησης του βάρους τους, από τη δυσφορία ή και την ντροπή για το σώμα τους. Η διαταραγμένη σχέση τους με το φαγητό και η δυσφορία με την εικόνα του σώματός τους επηρεάζει όλους τους τομείς της ζωής τους: εργασιακό, οικογενειακό, κοινωνικό, προσωπικό. Η διαταραχή όσο εγκαθίσταται τόσο μεγαλώνει και παγιδεύει τον πάσχοντα σε μια ζωή περιορισμένη, φοβισμένη, μοναχική και μελαγχολική. Οι πάσχοντες, παρόλο που θέλουν να γίνουν καλά, συνήθως καθυστερούν την απόφαση για βοήθεια, λόγω της ντροπής και της ενοχής που βιώνουν για αυτό που τους συμβαίνει. Αλλά, ακόμα και όταν βρουν το θάρρος να ζητήσουν βοήθεια, οι δυσκολίες δεν σταματούν εδώ. Ο φόβος τους να αποχωριστούν τα συμπτώματα της διαταραχής και η επιθυμία τους να ζήσουν ελεύθεροι από αυτά συγκρούονται και δημιουργούν έντονη αμφιθυμία προς τη θεραπεία. Σε αυτό το σημείο, η εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία της θεραπευτικής ομάδας που θα πλαισιώσει τον πάσχοντα είναι καίριας σημασίας για να τον βοηθήσει να επεξεργαστεί τα αμφιθυμικά συναισθήματα και να προχωρήσει προς την ίαση. Η διαδρομή προς την ίαση, όμως, είναι μια διαδικασία που χρειάζεται χρόνο, προσπάθεια και πολλή υπομονή από θεραπευτές και πάσχοντες. Τα συμπτώματα της διαταραχής είναι, σε γενικές γραμμές, κοινά στους πάσχοντες. Η ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτά, όμως, είναι πολύ ξεχωριστή για τον καθένα. Η θεραπεία θα χρειαστεί να εστιαστεί στην προσωπική σημασία που έχει για τον καθένα η διαταραχή, προκειμένου να δοθεί νόημα και διέξοδος από αυτήν.

Η οικογένεια του πάσχοντα υποφέρει μαζί του. Βλέπει έναν άνθρωπο να βασανίζεται και νιώθει ανήμπορη μπροστά στη διαταραχή. Η οικογένεια προσπαθεί να βοηθήσει, αλλά δεν ξέρει τον τρόπο, φοβάται και τελικά απελπίζεται. Ο ρόλος της οικογένειας, ειδικά όταν αφορά οικογένεια με έφηβο παιδί, μπορεί να είναι καταλυτικός στην βοήθεια για ανάρρωση. Οι οικογένειες εφήβων πασχόντων θα χρειαστεί να έχουν ενεργό ρόλο στην θεραπεία του παιδιού τους και για αυτό χρειάζονται υποστήριξη και καθοδήγηση από ειδικούς. Οι οικογένειες ενηλίκων πασχόντων, επίσης, μπορεί να χρειαστούν υποστήριξη από τη θεραπευτική ομάδα και ενημέρωση για την κατάλληλη στάση απέναντι στο πάσχον μέλος και τη διαταραχή.

Οι ΔΠΤ μπορεί να διαλύσουν ζωές και οικογένειες, αλλά η έγκαιρη και εξειδικευμένη παρέμβαση, από έμπειρους και εκπαιδευμένους θεραπευτές μπορεί να λυτρώσει τον πάσχοντα από το μαρτύριο της διαταραχής και να τον οδηγήσει σε μια ζωή με προσωπικό νόημα για τον ίδιο.